Contentonderzoek Rekenkamer ‘s-Hertogenbosch

https://www.rekenkamershertogenbosch.nl/

WCAG 2.1-AA onderzoek

Onderzoeker  Opdrachtgever Onderzochte website Onderzoeksdatum
Nils Willekes Gemeente ‘s-Hertogenbosch rekenkamershertogenbosch.nl 10-02-2025

Inleiding

De gemeente ’s-Hertogenbosch zet zich dagelijks in om haar digitale omgeving toegankelijker te maken. Hoewel nog niet alles perfect is, blijven we stappen zetten om ervoor te zorgen dat onze websites en apps voor iedereen bruikbaar zijn. We vinden het belangrijk dat iedereen zonder drempels toegang heeft tot onze informatie en diensten. Onze ambitie is een digitaal landschap waar álle inwoners zich welkom voelen. Daar werken we hard aan en we blijven verbeteren om dat doel te bereiken​.

Volgens het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid van juli 2018 moeten websites en mobiele apps van Nederlandse overheidsinstanties voldoen aan toegankelijkheidseisen. De verantwoording hiervoor staat in een toegankelijkheidsverklaring op de website.

Dit onderzoek laat zien in hoeverre de website Rekenkamer ‘s-Hertogenbosch op dit moment voldoet aan de internationaal geaccepteerde toegankelijkheidsrichtlijnen (WCAG 2.1).

WCAG staat voor Web Content Accessibility Guidelines. Dit zijn de internationale richtlijnen voor toegankelijkheid van webcontent. De richtlijnen zijn opgedeeld in vier principes (Waarneembaar, Bedienbaar, Begrijpelijk en Robuust). Dit rapport beschrijft of de website Rekenkamer ‘s-Hertogenbosch voldoet aan deze 4 principes. Elk principe wordt beoordeeld op verschillende voorwaarden (succescriteria). Omdat WCAG techniek-onafhankelijk is opgesteld, kan hiermee de toegankelijkheid van alle content op het web worden onderzocht.

In dit rapport worden slechts voorbeelden gegeven van aangetroffen problemen; dit is echter geen compleet overzicht. Omdat het onderzoek uit een steekproef bestaat, kan het zijn dat een probleem niet gesignaleerd wordt. Het kan dan wel bij een volgend onderzoek worden opgemerkt. Wanneer verbeteringen worden doorgevoerd, dient er rekening gehouden te worden dat hierdoor nieuwe toegankelijkheidsproblemen kunnen ontstaan.

Onderzoekgegevens

Website naam:

Rekenkamer ‘s-Hertogenbosch

Scope van onderzoek:

WCAG-versie:

2.1

Niveau:

AA

Onderzoeksmethode:

WCAG-EM

Basisniveau van toegankelijkheidsondersteuning:

Standaard webbrowsers en hulpapparatuur

Gebruikte browserversies voor dit onderzoek:

  • Microsoft Edge – 131.0.2903.112
  • Google Chrome – 132.0.6834.111
  • Mozilla Firefox – 135.0
  • Adobe Acrobat Pro DC – 24.005.20320
  • PAC PDF Accessibility Checker 2024 – 24.2.1.0 BETA 1
  • WebAIM Contrast Checker

Afhankelijke technologie:

  • HTML5
  • CSS
  • ECMAScript5
  • DOM
  • SVG
  • WAI-ARIA
  • PDF

Samenvatting

Dit deelonderzoek richt zich op de content van de website. In dit onderzoek is alleen de content van de website onderzocht en zodoende zijn dan ook alleen de gerelateerde succescriteria onderzocht, dit zijn er slechts 32 van de 50. Voor een volledig beeld van de toegankelijkheid van de website en voor een volledige toegankelijkheidsverklaring moet dit deelonderzoek worden aangevuld met een onderzoek waar de techniek is onderzocht.

Bij dit deelonderzoek is uitgegaan van de Europese standaard voor toegankelijkheidseisen, de EN 301 549-norm, waarin wordt verwezen naar de internationale toegankelijkheidsrichtlijn WCAG 2.1. Sommige inhoud van websites hoeft op dit moment (nog) niet te voldoen aan de toegankelijkheidseisen. Hiervoor geldt vanuit de Europese richtlijn voor de toegankelijkheid van overheidswebsites en -apps een (tijdelijke) uitzondering. Het is natuurlijk wel aan te raden om de gevonden problemen op te lossen. Bezoekers met een beperking kunnen verminderd gebruik maken van deze inhoud. Blinden en slechtzienden kunnen bijvoorbeeld vaak slecht overweg met ontoegankelijke PDF’s en niet-ondertitelde video’s zijn nutteloos voor doven en slechthorenden.

De onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal succescriteria waar op dit moment aan wordt voldaan: 24 van de 32 succescriteria zijn als voldoende beoordeeld. Vervolgens worden de gevonden bevindingen per succescriterium toegelicht.

Resultaat

Niveau A Niveau AA Totaal
Waarneembaar 5/9 7/9 12/18
Bedienbaar 4/6 1/1 5/7
Begrijpelijk 3/3 3/3 6/6
Robuust 1/1 0/0 1/1
Totaal 13/19 11/13 24/32

 

Principe 1: Waarneembaar

Informatie en componenten van de gebruikersinterface moeten toonbaar zijn aan gebruikers op voor hen waarneembare wijze

RICHTLIJN 1.1

TEKSTALTERNATIEVEN

Lever tekstalternatieven voor alle niet-tekstuele content, zodat die veranderd kan worden in andere vormen die mensen nodig hebben, zoals grote letters, braille, spraak, symbolen of eenvoudiger taal.

SUCCESCRITERIUM 1.1.1 (NIVEAU A) Niet-tekstuele content

Alle niet-tekstuele content die aan de gebruiker wordt gepresenteerd, heeft een tekstalternatief dat een gelijkwaardig doel dient, behalve voor de hierna vermelde situaties.

Rode kruis - Voldoet niet aan de eis    De onderzochte set webpagina’s voldoet niet aan dit succescriterium.

Opmerkingen:

RICHTLIJN 1.2

OP TIJD GEBASEERDE MEDIA

Lever alternatieven voor op tijd gebaseerde media.

SUCCESCRITERIUM 1.2.1 (NIVEAU A) Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen)

Voor media met vooraf opgenomen louter-geluid en vooraf opgenomen louter-videobeeld is het volgende waar, behalve als de audio of video een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld:

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis     Voldoet: Geen van de technieken bij dit succescriterium is van toepassing.

SUCCESCRITERIUM 1.2.2 (NIVEAU A) Ondertiteling voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen)

Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle vooraf opgenomen audiocontent in gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een media-alternatief is voor tekst en duidelijk als zodanig is gelabeld.

     Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: Geen van de technieken bij dit succescriterium is van toepassing.

SUCCESCRITERIUM 1.2.3 (NIVEAU A) Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen)

Er wordt een alternatief voor op tijd gebaseerde media of audiodescriptie van de vooraf opgenomen videocontent geleverd voor gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een media-alternatief is voor tekst en duidelijk als zodanig is gelabeld.

     Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: Geen van de technieken bij dit succescriterium is van toepassing.

SUCCESCRITERIUM 1.2.4 (NIVEAU AA) Ondertitels voor doven en slechthorenden (live)

Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle live audiocontent in gesynchroniseerde media.

     Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: Geen van de technieken bij dit succescriterium is van toepassing.

SUCCESCRITERIUM 1.2.5 (NIVEAU AA) Audiodescriptie (vooraf opgenomen)

Er wordt een audiodescriptie geleverd voor alle vooraf opgenomen videocontent in gesynchroniseerde media.

     Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: Geen van de technieken bij dit succescriterium is van toepassing.

RICHTLIJN 1.3

AANPASBAAR

Creëer content die op verschillende manieren gepresenteerd kan worden (bijvoorbeeld eenvoudiger lay-out) zonder verlies van informatie of structuur.

SUCCESCRITERIUM 1.3.1 (NIVEAU A) Info en relaties

Informatie, structuur, en relaties overgebracht door presentatie kunnen door software bepaald worden of zijn beschikbaar in tekst.

Rode kruis - Voldoet niet aan de eis    De onderzochte set webpagina’s voldoet niet aan dit succescriterium.

Opmerkingen:

SUCCESCRITERIUM 1.3.2 (NIVEAU A) Betekenisvolle volgorde

Als de volgorde waarin content wordt gepresenteerd van invloed is op zijn betekenis, kan een betekenisvolle leesvolgorde door software bepaald worden.

Rode kruis - Voldoet niet aan de eis    De onderzochte set webpagina’s voldoet niet aan dit succescriterium.

Opmerkingen:

SUCCESCRITERIUM 1.3.3 (NIVEAU A)

ZINTUIGELIJKE EIGENSCHAPPEN

Instructies die geleverd worden om content te begrijpen en te bedienen zijn niet alleen afhankelijk van zintuiglijke eigenschappen van componenten zoals vorm, omvang, visuele locatie, oriëntatie of geluid.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 1.3.4 (NIVEAU AA)

WEERGAVESTAND

De content beperkt de weergave en bediening niet tot een enkele presentatie-oriëntatie, zoals staand of liggend, tenzij een specifieke presentatie-oriëntatie essentieel is.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 1.3.5 (NIVEAU AA)

INPUTDOEL IDENTIFICEREN

Het doel van elk invoerveld waarmee informatie over de gebruiker wordt verzameld, kan door software worden bepaald.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: Geen van de technieken bij dit succescriterium is van toepassing.

RICHTLIJN 1.4

ONDERSCHEIDBAAR

Maak het voor gebruikers gemakkelijker om content te horen en te zien, waaronder scheiding van voorgrond en achtergrond.

SUCCESCRITERIUM 1.4.1 (NIVEAU A)

GEBRUIK VAN KLEUR

Kleur wordt niet als het enige visuele middel gebruikt om informatie over te brengen, een actie aan te geven, tot een reactie op te roepen of een visueel element te onderscheiden.

Rode kruis - Voldoet niet aan de eis    De onderzochte set webpagina’s voldoet niet aan dit succescriterium.

Opmerkingen:

SUCCESCRITERIUM 1.4.2 (NIVEAU A)

GELUIDSBEDIENING

Als een geluidsweergave op een webpagina automatisch meer dan 3 seconden speelt, is er of een mechanisme beschikbaar om de geluidsweergave te pauzeren of te stoppen, of er is een mechanisme beschikbaar om het geluidsvolume onafhankelijk van het overall systeemvolume te regelen.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: Geen van de technieken bij dit succescriterium is van toepassing.

SUCCESCRITERIUM 1.4.3 (NIVEAU AA)

CONTRAST (MINIMUN)

De visuele weergave van tekst en afbeeldingen van tekst heeft een contrastverhouding van ten minste 4,5:1, behalve in de volgende gevallen:

Rode kruis - Voldoet niet aan de eis    De onderzochte set webpagina’s voldoet niet aan dit succescriterium.

Opmerkingen:

SUCCESCRITERIUM 1.4.4 (NIVEAU AA)

HERSCHALEN VAN TEKST

Behalve voor ondertitels voor doven en slechthorenden en afbeeldingen van tekst, kan tekst zonder hulptechnologie tot 200 procent schalen zonder verlies van content of functionaliteit.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 1.4.5 (NIVEAU AA)

AFBEELDING VAN TEKST

Als de gebruikte technologieën de visuele weergave tot stand kunnen brengen, wordt tekst gebruikt in plaats van afbeeldingen van tekst om informatie over te brengen, behalve in de volgende gevallen:

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 1.4.10 (NIVEAU AA)

REFLOW

Content kan zonder verlies van informatie of functionaliteit en zonder te scrollen worden weergegeven in twee dimensies nadat de gebruiker inzoomt.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 1.4.11 (NIVEAU AA)

CONTRAST VAN NIET-TEKSTUELE CONTENT

De visuele weergave van componenten en grafische objecten hebben een contrastverhouding van ten minste 3:1 ten opzichte van aangrenzende kleuren.

Rode kruis - Voldoet niet aan de eis    De onderzochte set webpagina’s voldoet niet aan dit succescriterium.

Opmerkingen:

Op pagina 14, 15 en 16 van onderstaande PDF staan grafieken en legenda’s met verschillende kleuren. 4 van de 6 kleuren hebben een te lage contrastverhouding met hun achtergrond en/of met hun omliggende rand. Te weten de kleuren: Geel (#FFFF99), Lichtgroen (#C3D69B), Blauw (#00B0F0), Oranje (#FFC000). De minimale contrastverhouding voor grafische objecten is 3,0:1.
Mensen die slechtziend zijn hebben vaak problemen met het waarnemen van grafische informatie met een te laag contrast. Dit wordt nog erger als iemand ook nog moeite heeft met het zien van kleur.
https://www.rekenkamershertogenbosch.nl/wp-content/uploads/sites/7/20230914-Algemeen-deel-Rekenkameronderzoek-Energietransitie.pdf

Principe 2: Bedienbaar

Componenten van de gebruikersinterface en navigatie moeten bedienbaar zijn.

RICHTLIJN 2.1

TOETSENBORDTOEGANKELIJK

Maak alle functionaliteit beschikbaar vanaf een toetsenbord.

SUCCESCRITERIUM 2.1.2 (NIVEAU A)

GEEN TOETSENBORDVAL

Als de toetsenbordfocus met de toetsenbordinterface verplaatst kan worden naar een component van de pagina, dan kan de focus ook met alleen de toetsenbordinterface weer van dat component weg worden bewogen, en, als er meer nodig is dan de standaard pijl- of tabtoetsen of andere standaard methoden om de focus te verplaatsen, dan wordt de gebruiker geïnformeerd over de manier waarop de focus kan worden verplaatst.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

RICHTLIJN 2.2

GENOEG TIJD

Geef gebruikers genoeg tijd om content te lezen en te gebruiken.

SUCCESCRITERIUM 2.2.2 (NIVEAU A)

PAUZEREN, STOPPEN, VERBERGEN

Voor alle bewegende, knipperende, scrollende of automatisch actualiserende informatie gelden alle volgende zaken:

  • voor bewegende, knipperende of scrollende informatie die (1) automatisch start, (2) langer dan vijf seconden duurt, en (3) parallel met andere content wordt getoond, is er een mechanisme voor de gebruiker om dit te pauzeren, te stoppen of te verbergen, tenzij de beweging, knippering of scrolling, onderdeel is van een activiteit waar ze essentieel is en
  • voor elke soort automatisch actualiserende informatie die (1) automatisch start en (2) parallel met andere content wordt gepresenteerd, is er een mechanisme voor de gebruiker om dit te pauzeren, te stoppen of te verbergen of de frequentie van de actualisering in te stellen, tenzij de automatische actualisering onderdeel is van een activiteit waar ze essentieel is.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

RICHTLIJN 2.3

TOEVALLEN

Ontwerp content niet op een manier waarvan bekend is dat die toevallen veroorzaakt.

SUCCESCRITERIUM 2.3.1 (NIVEAU A)

Drie flitsen of beneden drempelwaarde
Webpagina’s bevatten niets wat meer dan drie keer flitst in enige periode van één seconde of de flits is beneden de algemene flits- en rodeflitsdrempelwaarden.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

RICHTLIJN 2.4

NAVIGEERBAAR

Lever manieren om gebruikers te helpen navigeren, content te vinden en te bepalen waar ze zijn.

SUCCESCRITERIUM 2.4.2 (NIVEAU A)

PAGINATITEL

Webpagina’s hebben titels die het onderwerp of doel beschrijven.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 2.4.4 (NIVEAU A)

LINKDOEL (IN CONTEXT)

Het doel van elke link kan bepaald worden uit enkel de linktekst of uit de linktekst samen met zijn door software bepaalde linkcontext, behalve daar waar het doel van de link een dubbelzinnige betekenis zou kunnen hebben voor gebruikers in het algemeen.

Rode kruis - Voldoet niet aan de eis    De onderzochte set webpagina’s voldoet niet aan dit succescriterium.

Opmerkingen:

Op pagina 2 van onderstaande PDF staat in de voetnoot een hyperlink met de tekst “link”. Met het toepassen van dit succescriterium zorg je ervoor dat het doel van elke link duidelijk is. Dit is van belang voor blinden en slechtzienden die voorleessoftware gebruiken en van link naar link tabben. In dit geval is het doel van de link niet te bepalen door de tekst. Dit probleem doet zich voor op meerdere pagina’s van de PDF.
https://www.rekenkamershertogenbosch.nl/wp-content/uploads/sites/7/20230914-Algemeen-deel-Rekenkameronderzoek-Energietransitie.pdf

SUCCESCRITERIUM 2.4.6 (NIVEAU AA)

KOPPEN EN LABELS

Koppen en labels beschrijven het onderwerp of doel.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

RICHTLIJN 2.5

INPUTMODALITEITEN

Maak het eenvoudiger voor gebruikers om de functionaliteit te gebruiken met andere inputs dan alleen het toetsenbord.

SUCCESCRITERIUM 2.5.3 (NIVEAU A)

LABEL IN NAAM

Een component met een label dat tekst of afbeeldingen van tekst bevat, bevat de naam met de tekst die visueel wordt weergegeven.

Rode kruis - Voldoet niet aan de eis    De onderzochte set webpagina’s voldoet niet aan dit succescriterium.

Opmerkingen:

Op alle pagina’s staat bovenin, naast de navigatie een invoerveld. De naam van dit veld luidt “Doorzoek de website”; de zichtbare tekst luidt “Vul hier je zoekterm in”. Met spraaksoftware is dit veld daardoor niet te bedienen. Zorg ervoor dat de twee namen overeen komen.

 

Principe 3: Begrijpelijk

Informatie en de bediening van de gebruikersinterface moeten begrijpelijk zijn.

RICHTLIJN 3.1

LEESBAAR

Maak tekstcontent leesbaar en begrijpelijk.

SUCCESCRITERIUM 3.1.1 (NIVEAU A)

TAAL VAN PAGINA

De standaard menselijke taal van elke webpagina kan door software bepaald
worden.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 3.1.2 (NIVEAU AA)

TAAL VAN ONDERDELEN

De menselijke taal van elke passage of zin in de content kan door software bepaald worden, behalve waar het gaat om eigennamen, technische termen, woorden van onbepaalde taal en woorden of zinsdelen die deel zijn gaan uitmaken van het jargon van de onmiddellijk omringende tekst.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

RICHTLIJN 3.2

VOORSPELBAAR

Maak het uiterlijk en de bediening van webpagina’s voorspelbaar.

SUCCESCRITERIUM 3.2.4 (NIVEAU AA)

CONSISTENTIE INDENTIFICATIE

Componenten die dezelfde functionaliteit hebben binnen een verzameling
webpagina’s worden consistent geïdentificeerd.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

RICHTLIJN 3.3

ASSITENTIE BIJ INVOER

Help gebruikers om fouten te vermijden en ze te verbeteren.

SUCCESCRITERIUM 3.3.1 (NIVEAU A)

FOUT INDENTIFICATIE

Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt, dan wordt het onderdeel waar de
fout zit geïdentificeerd en de fout wordt tekstueel aan de gebruiker meegedeeld.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 3.3.2 (NIVEAU A)

LABELS OF INSTRUCTIES

Als de content gebruikersinvoer vereist, dan worden labels of instructies geleverd.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

SUCCESCRITERIUM 3.3.3 (NIVEAU AA)

FOUTSUGGESTIE

Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt en suggesties voor verbetering bekend zijn, dan worden de suggesties aan de gebruiker geleverd, tenzij dit de beveiliging of het doel van de content in gevaar zou brengen.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.

 

Principe 4: Robuust

Content moet voldoende robuust zijn om betrouwbaar geïnterpreteerd te kunnen worden door een breed scala van user agents, met inbegrip van hulptechnologieën

RICHTLIJN 4.1

COMPATIBEL

Maximaliseer compatibiliteit met huidige en toekomstige user agents, met inbegrip van hulptechnologieën.

SUCCESCRITERIUM 4.1.2 (NIVEAU A)

NAAM, ROL, WAARDE

Voor alle componenten van de gebruikersinterface (inclusief, maar niet uitsluitend voor formulierelementen, links en door scripts gegenereerde componenten), kunnen de naam (name) en rol (role), door software bepaald worden; toestanden (states), eigenschappen (properties) en waarden (values) die door de gebruiker ingesteld kunnen worden kunnen door software bepaald worden; en kennisgeving van veranderingen in deze items is beschikbaar voor user agents, met inbegrip van hulptechnologieën.

Groene vink - voldoet aan de gestelde eis    Voldoet: De onderzochte set webpagina’s voldoet aan dit succescriterium.